Việc sơ, cấp cứu (SCC) ban đầu nếu được triển khai nhanh chóng, đúng kỹ thuật sẽ giúp nạn nhân các vụ tai nạn tránh được biến chứng nguy hiểm trước khi chuyển lên tuyến trên. Vì vậy, những năm qua, Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) tỉnh Bắc Giang đã tập trung phát triển mạng lưới điểm, chốt SCC trong toàn tỉnh, hướng tới mục đích nhân văn này.
159 điểm, trạm SCC đạt chuẩn
Sơ cấp cứu là hoạt động tiền thân của Phong trào CTĐ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế. Khi tai nạn xảy ra, nạn nhân được sơ cứu kịp thời và đúng cách ngay tại hiện trường sẽ tăng khả năng được cứu sống, giảm thiểu tổn thương thứ phát, giúp nhanh chóng hồi phục; giảm thiệt hại về kinh tế, gánh nặng về chi phí điều trị. Chính vì vậy, việc sơ cứu kịp thời (trong khoảng thời gian vàng 4 phút) và đúng cách đóng vai trò quan trọng trong cứu sống và giảm thiểu di chứng cho nạn nhân khi bị tai nạn.
Tại Việt Nam, xuất phát từ những người bị thương trên chiến trường cần sự hỗ trợ, sơ cứu kịp thời để giảm tử vong, thương tật nặng, ảnh hưởng sức khỏe, giảm gánh nặng cho ngành y tế, gia đình và xã hội, hoạt động SCC cũng được hình thành và phát triển. Tại Bắc Giang, trung bình mỗi năm, có hơn 300 vụ tai nạn giao thông đường bộ, làm chết hơn 100 người, bị thương khoảng hơn 200 người.
Từ thực tế trên, Hội CTĐ tỉnh Bắc Giang xác định nhiệm vụ quan trọng là triển khai các hoạt động sơ cứu kịp thời cho người bị nạn trước khi chuyển đến cơ sở y tế . Đề xuất của tỉnh Hội thành lập các trạm, điểm sơ cấp cứu theo chuẩn của Thông tư số 17/2014/TT-BYT của Bộ Y tế được sự ủng hộ nhiệt tình của cấp ủy Đảng, chính quyền, ngành y tế, nhất là các tình nguyện viên. Theo đó, Hội CTĐ tỉnh chỉ đạo hội cơ sở rà soát, bổ sung, đầu tư trang thiết bị, tập huấn và cấp giấy chứng nhận cho đội ngũ tình nguyện viên SCC theo quy định của Thông tư 17.
Hiện toàn quốc có 526 trạm, điểm SCC CTĐ đạt chuẩn (gồm 6 trạm và 522 điểm), trong đó tỉnh Bắc Giang có 159 trạm, điểm sơ cấp cứu (1 trạm và 158 điểm) đạt chuẩn, được Sở Y tế tỉnh Bắc Giang cấp giấy phép hoạt động. Bắc Giang hiện là tỉnh có nhiều trạm, điểm SCC đạt chuẩn và hoạt động hiệu quả nhất cả nước. Một số điểm ở TP Bắc Giang có sáng kiến liên kết với tổ xe ôm, lái xe taxi, sẵn sàng phương tiện chuyển nạn nhân lên tuyến trên kịp thời.
Với thông điệp “SCC là một hành động nhân đạo”, Hội CTĐ tỉnh đã làm tốt công tác vận động, thuyết phục, kêu gọi các tấm lòng nhân đạo, thiện nguyện, sẵn sàng dành thời gian, công sức, trí tuệ, vật lực tham gia và đặt các điểm SCC tại nhà; tổ chức hiệu quả các hoạt động sơ cứu ban đầu cho người dân. Trong nhiệm kỳ 2017-2022, đội ngũ tình nguyện viên đã SCC hơn 900 vụ tai nạn, hơn 5,3 nghìn nạn nhân đã được sơ cứu kịp thời, bảo vệ sự sống và hỗ trợ đưa đến các cơ sở y tế an toàn để điều trị.
Các hội viên được tập huấn kỹ năng sơ cấp cứu đối với người bị nạn.
Tiếp tục nâng cao năng lực, kỹ năng SCC
Các điểm SCC tại địa phương là tuyến đầu ứng cứu nạn nhân gặp tai nạn giao thông, góp phần "giảm tải" công việc cho bác sĩ tuyến trên. Để nâng cao hiệu quả chương trình, những năm qua, Hội CTĐ các cấp đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương quan tâm tuyên truyền, vận động các đơn vị, tổ chức, cá nhân hảo tâm tài trợ kinh phí đầu tư dụng cụ y tế; phối hợp với ngành Y tế thường xuyên kiểm tra, đánh giá trình độ, mở lớp đào tạo kỹ năng cứu thương cho tình nguyện viên. Trong nhiệm kỳ 2017-2022, Hội CTĐ các cấp đã tổ chức 80 lớp huấn luyện với hơn 3,5 nghìn lượt cán bộ, hội viên, tình nguyện viên SCC được nâng cao kỹ năng.
Được biết, hiện nay, toàn tỉnh có 795 tình nguyện viên làm việc tại các trạm, điểm SCC trên tinh thần tự nguyện, không có phụ cấp. Nhằm hỗ trợ, động viên tinh thần các tình nguyện viên tham gia mạng lưới, Hội CTĐ tỉnh đã đề xuất và được hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước 350 triệu đồng/năm để duy trì hoạt động của 100% trạm, điểm trong toàn tỉnh.
Đặc biệt, trong 12 năm liên tiếp (tính từ năm 2009) đến nay, Hội CTĐ tỉnh duy trì tổ chức Hội thi kỹ thuật sơ cấp cứu cho tình nguyện viên, được Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đánh giá cao và nêu điển hình trong toàn quốc. Đây là cơ hội để thành viên các điểm, trạm SCC trong toàn tỉnh chia sẻ kinh nghiệm nhằm giảm thiểu thương tích các vụ tai nạn. Các đội trải qua 4 phần thi gồm: Chào hỏi, thể hiện năng khiếu, trả lời câu hỏi lý thuyết và thực hành kỹ năng SCC. Được trực tiếp thực hành kỹ năng với tình huống bất ngờ xảy ra và quan sát đội khác thao tác kỹ thuật, mỗi tình nguyện viên sẽ rút ra nhiều bài học kinh nghiệm cho bản thân. Lãnh đạo Hội CTĐ tỉnh cũng đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu về kỹ năng SCC của tình nguyện viên, nắm bắt và chỉ rõ từng thiếu sót ở từng thao tác để kịp thời hướng dẫn và có kế hoạch bồi dưỡng, tập huấn đúng trọng tâm.
Để tiếp tục duy trì và phát triển hệ thống trạm, điểm SCC CTĐ, thời gian tới, Hội CTĐ tỉnh Bắc Giang đẩy mạnh công tác truyền thông, tạo dựng vị thế, huy động sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp và tham gia của cộng đồng; quan tâm nâng cao năng lực chuyên sâu, tận dụng kinh nghiệm, động viên, khen thưởng kịp thời cho đội ngũ hướng dẫn viên, tình nguyện viên SCC; thường xuyên đầu tư, bổ sung, cập nhật trang thiết bị, tài liệu, dụng cụ huấn luyện và đào tạo SCC; phối hợp chặt chẽ với ngành y tế, các bệnh viện, đơn vị liên quan để thiết lập kênh thông tin, liên lạc, hỗ trợ xử lý các tình huống có thể xảy ra.
Lê Thị Duyên – Chủ tịch Hội CTĐ Bắc Giang
