Ngày 10/3/2020, Hiệp Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC), Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ban hành một hướng dẫn mới về bảo vệ an toàn cho trẻ em và trường học trước sự lây lan của vi-rút COVID-19. Hướng dẫn này cung cấp những điểm lưu ý quan trọng và bảng kiểm thiết thực về đảm bảo an toàn trong trường học, đồng thời tham mưu cho chính quyền trung ương và địa phương về cách lồng ghép và triển khai kế hoạch ứng phó tình huống khẩn cấp tại các cơ sở giáo dục.
Trong trường hợp trường học đóng cửa, Hướng dẫn cung cấp các khuyến nghị giúp giảm nhẹ tác động tiêu cực đối với việc học tập và sức khỏe của trẻ em. Trên tinh thần đó, nhà trường cần có kế hoạch cụ thể nhằm tránh gián đoạn học tập, bao gồm các phương án học tập từ xa như học tập trực tuyến và phát thanh bài giảng, cũng như đảm bảo tất cả trẻ em tiếp cận đầy đủ các dịch vụ thiết yếu. Những kế hoạch này cũng bao gồm các bước cần thiết để đảm bảo an toàn khi trường học mở cửa lại.
Trong trường hợp trường học vẫn mở cửa, để đảm bảo an toàn và thông tin cho trẻ em cùng gia đình, Hướng dẫn khuyến nghị: Hướng dẫn trẻ em cách tự bảo vệ bản thân; Đẩy mạnh thói quen vệ sinh, rửa tay thường xuyên và cung cấp các vật tư phục vụ việc vệ sinh; Lau dọn, khử trùng các tòa nhà trong trường học, đặc biệt là công trình cấp thoát nước và vệ sinh; Đảm bảo trường học thông thoáng khí.
Mặc dù Hướng dẫn được thiết kế dành cho các quốc gia đã xác nhận có trường hợp lây nhiễm COVID-19, nhưng vẫn mang tính áp dụng phổ quát. Thông qua giáo dục, có thể khuyến khích học sinh trở thành đại sứ tuyên truyền về phòng, chống dịch bệnh tại nhà, tại trường học và tại cộng đồng bằng cách chia sẻ với những người xung quanh về cách phòng, chống lây lan vi-rút. Việc duy trì hoạt động một cách an toàn hay mở cửa lại sau giai đoạn đóng cửa vì dịch bệnh đòi hỏi nhà trường phải cân nhắc nhiều mặt, song nếu làm tốt, có thể góp phần nâng cao sức khỏe người dân.
Điển hình, các hướng dẫn về bảo vệ an toàn cho trường học được triển khai tại Guinea, Liberia và Sierra Leone trong đợt bùng phát dịch Ebola giai đoạn 2014 – 2016 đã giúp ngăn chặn lây lan vi-rút Ebola trong trường học.
UNICEF kêu gọi tất cả các trường, dù mở cửa hay chuyển sang hình thức học từ xa, hỗ trợ toàn diện cho học sinh. Nhà trường cần cung cấp cho trẻ em thông tin thiết yếu về thói quen rửa tay cũng như các biện pháp khác để bảo vệ bản thân và gia đình; hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tinh thần; ngăn chặn kì thị, phân biệt đối xử thông qua khơi dậy lòng trắc ẩn ở học sinh và loại bỏ định kiến khi nói về vi-rút.
Hướng dẫn mới này cũng đưa ra một số bí quyết và bảng kiểm hữu ích cho phụ huynh, người chăm sóc nuôi dưỡng cũng như cho chính các em học sinh. Những hành động thiết thực bao gồm: Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ em và cho trẻ nghỉ học ở nhà nếu trẻ bị ốm; Khuyến khích trẻ em đặt câu hỏi và bày tỏ quan ngại của mình về dịch bệnh; Che mũi và miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay áo khi ho hoặc hắt hơi, đồng thời không chạm tay vào mặt, mắt, mũi hay miệng.
Sơn Nguyễn (dịch từ ifrc.org)